صاحب محمدحسین نصار مترجم: عبداللّه امینى پور
چکیده:
  شهید اول با نگارش آثارى مانا و پویا، نیز کوششى ستودنى، خدماتى شایان به دین و آیین نموده است، به رغم آنکه زودهنگام و در دهه ششم عمر خویش به شهادت رسید. وى بیست کتاب نوشت که لمعه دمشقیه و القواعد والفوائد از آن شمار است. اگر شهید اول جز این دو عنوان کتابى نداشت، باز مایه سرافرازى اش بود. این دو اثر شروح و تعلیقات بسیارى از سده هشتم هجرى تاکنون داشته است.
این مقاله به پژوهش و بررسى القواعد والفوائد پرداخته که حاصل اندیشه و پژوهش فقهى و گزارش آراى فقهاى دیگر مذاهب اسلامى است. چارچوب پژوهش و تربیت بحث حاضر نیازمند ارائه گفتارى در (قواعد فقهى)2 است. از این رو، مقاله در دو فصل ارائه مى شود:
فصل نخست در بیان معناى لغوى و اصطلاحى قواعد فقهى، پیدایى آن و معرفى بارزترین آثارى است که در این باره در مذاهب اسلامى نوشته شده؛
فصل دوم پژوهشى در کتاب القواعد والفوائد است که دو بحث را دربر دارد:
ییکم. تأسیس قواعد امامیه در سده هشتم هجرى؛
دوم. تلاش هاى شهید اول دراین باره و گفتار و نظریات شخصیت ها درباره وى و کتاب القواعد.

مقدمه
قواعد فقهى بسیارى وجود دارد که هریک قاعده اى ضابطه مند و جامع دارد و نیز دربردارنده مسائل فقهى بسیار است.3 فقیهان با بررسى و پژوهش در مسائل فقهى و فروع آن، قواعد فقهى را استخراج مى کنند و هر مجموعه را به قاعده اى کلى ارجاع مى دهند که حکم آن بر تمام یا اکثر مسائل جزئى متشابه جارى و سارى است. (قرافى) دراین باره مى نویسد:
قواعد فقهى بسیار و گسترده است، چنان که بر اسرار و حکمت هاى شرع مشتمل است و بسیار مفید مى نماید و هر اندازه فقیه بر آنها احاطه داشته باشد، قدر و منزلت دارد. 4
چارچوب و ساختار قانونى این قواعد که رسا و با عباراتى گویا و استوار است و اهمیت بسیارى در تربیت و پرورش اندیشه فقه پژوه دارد.

اصل مقاله را در اینجا  مطالعه نمایید.