از جمله چیزهایی که با روز تولد ما ارتباط پیدا می کند و اصلا بهانه برگزاری روز تولد است، تعداد روزها، هفته ها، ماه ها و سالهایی است که ما زیسته ایم و امید و انتظاری است که برای روزها ،هفته ها و ماه ها و سالهای در پیش رو داریم. این امر در مراسم جشن تولد هم نمود خاصی پیدا می کند از تعداد شمع تولدها گرفته تا آرزوی سلامتی و طول عمر حاضران برای میزبان.

از بدو پیدایش آدم ابوالبشر تا کنون دغدغه طول عمر زیاد و حتی بقاء ، ماندگاری و زیست ابدی به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های بشر مطرح بوده و هست. این امر به ویژه برای صاحبان مکنت و ثروت و جاه و جلال از اهمیت دو چندانی برخوردار بوده است. از همین رو این دغدغه، آنها را برآن می داشت که با توسل به علم شیمی و طب و سحر و جادو  و ... بدنبال یافتن اکسیر حیات باشند. این موضوع  تنها مربوط به قرون گذشته  نبوده و نیست. در عصر جدید نیز انسانها با همان دغدغه و با غلظتی به مراتب بیشتر همه علوم جدید را به خدمت گرفته اند تا همین امر را محقق سازند و جالب اینجاست که دیگر این نگاه معطوف به صاحبان قدرت و ثروت نیست بلکه امروزه همه افراد جامعه به نوعی آن را مطالبه و دنبال می کنند.

اما به راستی عمر مناسب برای یک حیات خوب و شایسته چند سال است؟ آیا طول عمر زیادخوب است یا بد؟ اگر کسی 50 سال عمر کرد و دیگری 100 سال اولی به واسطه کوتاهی عمر انسان بدبخت و بد روزی و بد نصیبی بوده و آن دیگری انسانی خوشبخت و سعادتمند؟ اینها و سولاتی از این دست ما را بر آن می دارد که درنگی کوتاه بر این سوالات داشته باشیم.

به نظر اولین جوابی که به ذهن خطور می کند همان تعبیر منتسب به جناب ابن سینا مبنی بر اهمیت عرض زندگی در مقابل طول زندگی است. یعنی مهم نیست انسان چند سال عمر کند و چه تعداد شمع تولد را برای خودش فوت کند و دیگران کف بزنند، بلکه مهم کیفیت زندگی است.آن بازه زمانی که انسان از زندگی لذت ببرد و حس خوبی داشته باشد، احساس کند زندگی اش در همه حوزه ها در حال رشد و تعالی است.

همین  نوع نگاه درمفاهیم دینی به گونه ای دیگر مطرح شده است. دین هم از ما زندگی با کیفیت می خواهد، مومن زندگیش با کیفیت است، طول عمر چندان مهم نیست، اگر چه در روایات مواردی بیان شده است که موجب افزایش طول عمر می شود ولی همه آن موارد هم ناظر به همان کیفیت بخشی به زندگی است. بدیهی است زندگی ای با کیفیت است که در طریق هدایت و بندگی خداوند باشد. زندگی سرشار از مفاسد اخلاقی و اجتماعی و عقیدتی هیچ بهره ای از کیفیت نخواهد داشت.

امام سجاد (علیه ‏السلام) در تعبیری زیبا در صحیفه سجادیه از خداوند چنین می خواهند: اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ... و عَمِّرنی ما کانَ عُمُری بَذلهً فی طاعَتِکَ، فَاِذا کانَ عُمُری مَرتعا للشَّیطانِ فَاقبِضنی الیکَ قَبْلَ اَنْ یَسْبِقَ مَقْتُکَ اِلَیَّ، اَوْ یَسْتَحْکِمَ غَضَبُکَ عَلَیَّ ؛

خدایا بر محمد و آل او درود فرست... و عمرم را تا زمانی که صرف طاعت تو می‏ شود، دراز گردان و هرگاه عمرم چراگاه شیطان گردید، قبل از آن که نفرتت به من رو کند و یا خشمت بر من قطعی شود، جانم را بستان و به سوی خود ببر.

روزهای تولد، شاید فرصتی است برای فکر کردن به این سوالات اساسی که کیفیت زندگی ما در چه سطحی است وجهت زندگی ما به چه سمتی است در جاده شیطان و  رو به سوی او یا در جاده الله.

اعمال شب های قدر را یکبار با خودم مرور می کنم برخی اعمال مشترک بین این شبها و برخی مخصوص هر شب. از نماز و قرائت قرآن و ادعیه وارده تا غسل و استغفار و زیارت سید الشهداء و برپاداشتن احیاء.

باور عمده جامعه مذهبی ما این است که باید این شب را تا سحر بیدار ماند و بسته به مذاق و ذائقه خودمان هر چه بیشتر می توانیم اعمال فوق را انجام دهیم با نگاهی صرفا کمی، یعنی باید همه دعای جوشن را از اول تا آخر بخوانیم و سوره های وارد شده و صد رکعت نماز و ...اما اینکه گمشده ما در این اعمال چیست؟ درد ما چیست؟ کیفیت این اعمال چیست و قرار است بعد از انجام این اعمال چه اتفاقی برای ما رقم بخورد و چه تاثیری در زندگی و رفتار و منش من داشته باشد کمتر مورد توجه قرار می گیرد.

ان شاء الله امشب می خواهم اگر توفیق الهی رفیق بود و عمر باقی،  بجای تکرار سریع و بی روح الفاظ و عبارات ادعیه و قرآن، با معانی ادعیه و قرآن بیشتر مانوس شوم و بیشتر بیندیشم،  حتی اگر در بند اول دعای جوشن کبیر متوقف شوم و چند سطر بیشتر نخوانم.

الهی آْمین

هر سال با ورود به ماه مبارک رمضان اولین حدیثی که از ذهنم می گذرد این حدیث قدسی است که "الصَّوْمُ لِی وَ أَنَا أَجْزِی بِه‏" (من لا یحضره الفقیه ج ‏2: 75)

ترجمه ای که معمولا از این روایت می شود این است که «روزه برای من است و خودم هم پاداش می دهم.» اگر روایت را اینگونه معنا کنیم روزه هم مانند دیگر اعمال عبادی و در رتبه آنها قرار می گیرد  و مزیت و فضیلت ویژه ای در آن وجود نخواهد داشت. چرا که ثواب دیگر عبادات را هم خدا می دهد مگر غیر از خدا جزا دهنده ای را می توان تصور کرد.

اما اهل دل و معنا این روایت را مجهول خوانده اند یعنی «الصوم لی و انا اُجزا به» و چنین معنا کرده اند که روزه مال من است و پاداشش خود من هستم.

از این دریچه و با این نگاه معنای روایت چقدر لطیف می شود. یعنی این روزه اگر روزه باشد آنقدر نزد حضرت حق دوست داشتنی و عزیز است که پاداشش خود حضرت ربوبی است. الهی آمین

مرا به قند و شکرهای خویش مهمان کن

علف میاور و پیشم منه نیم حیوان

فرشته از چه خورد از جمال حضرت حق

غذای ماه و ستاره ز آفتاب جهان

عکسی از اولین توفیق تشرف دوقلوهای عزیزم، محمد امین و نازنین به ارض مقدس مشهد و زیارت حضرت علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیه و الثناء

با توجه به شروع امتحانات پایان ترم به ذهنم آمد، نمونه سوالات تستی درس آیین زندگی(اخلاق کاربردی) و مبانی نظری اسلام که با همکاری دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی(خانمها جلمبادانی،رضیعی،کرمی،ظهوری، عابدینی، سبحانی، خدابنده لو،داداشقلی زاده، شیرازی، آهنین جانی، اکرامی، محمدی، صادقی، ولی زاده، علایی) در زمان تدریس اینجانب در آنجا تهیه و نهایی شده بود را در اختیار کاربران فضای مجازی قرار دهم. در این مجموعه سعی شده مجموعه نکات مهم کتابها در قالب تست ارائه شود.امید است مورد استفاده دیگر دانشجویان محترم قرار گیرد.

 دریافت سوالات درس آیین زندگی      دزیافت سوالات درس مبانی نظری اسلام