گروه اجتماعی: مدیر گروه نهج‌البلاغه دانشکده علوم حدیث با اشاره به اینکه اگر روزه‌داری طی روزه ماه رمضان ایمان، تقوا و احسان را کسب نکند، معلوم می‌شود که نقشه‌راه عبادت را اشتباه رفته است، گفت: حتی در چند روز باقی‌مانده از ماه رمضان می‌توان به ابتدای این نقشه راه با پرواداری گام نهاد.

مصطفی دلشاد تهرانی، مدیر گروه نهج‌البلاغه دانشکده علوم حدیث، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح مسیری که روزه‌دار طی ماه مبارک رمضان باید طی می‌کرده است، پرداخت و عنوان کرد: در قرآن کریم تعریفی در خصوص انسان مطلوب وجود دارد و آن تعریف شامل سه شاخصه تقوا، احسان و ایمان می‌شود. یعنی قرار است انسانی که با نظام تربیتی قرآن شکل می‌گیرد انسانی اهل تقوا، ایمان و احسان باشد.

مولف «تفسیر موضوعی نهج البلاغه»، روزه ماه مبارک رمضان را یکی از روش‌های رسیدن به جایگاه چنین انسانی برشمرد و اظهار کرد: برای تحقق چنین انسانی در قرآن یک نقشه راه وجود دارد که درون این نقشه راه روش‌هایی مطرح شده، یکی از روش‌های تحقق انسان مطلوب که این سه شاخصه را دارد، روزه ماه مبارک رمضان است.

تقوا، ایمان و احسان؛ سه شاخصه انسان قرآنی

این محقق و استاد دانشگاه کشورمان با اشاره به آیات 183 تا 187 سوره بقره که بحث روزه در آنها مطرح شده است، عنوان کرد: در این آیات سه مسئله تقوا، رشد و شُکر به عنوان فلسفه روزه عنوان شده که مناسب با انسان مطلوب و نقشه راه برای امر روزه‌داری است. یعنی انسانی که روزه می‌گیرد قاعدتاً باید به این سه چیز دست پیدا کند که رشد یعنی مقصد را یافتن و به سمت آن حرکت کردن و شُکر یعنی امکانات، توان و قدرت انسانی را بتوان در راهی استفاده کرد که برای آن آفریده شده است. وی ادامه داد: متناسب با سه شاخصه انسان مطلوب در ماه مبارک رمضان لوازمی وجود دارد، شامل ایمان، یعنی به نقطه‌ای سیر کنیم که جز خدا را نپرستیم، تقوا یعنی مرز و حریم نگه‌داشتن، خود را در حصار مطلوب نگه داشتن (همه آن چیزی که با امساک حاصل می‌‌شود) و احسان نیز لطافتی است که انسان در این ماه پیدا می‌کند، که به صورت گذشت، بخشش و ... خود را نشان می‌دهد.

دلشادتهرانی در نتیجه‌گیری از این بخش از سخنان خود، اظهار کرد: بنابراین طی ماه رمضان علی‌القاعده باید سه چیز آرام آرام در انسان خود را نشان دهد «پروا داری»، «عبودیت، بندگی و احسان» و «لطافت و بخشندگی». وی تصریح کرد: اگر این سه تاکنون حاصل شده باید برای حفظ و تقویت آن تلاش کرد، اگر حاصل نشده باید به این فکر کرد که نقشه راه را اشتباه رفته‌ایم. یعنی با روزه قاعدتاً افراد باید پروادارتر شوند، حقوق و حریم هم را رعایت کنند، بیشتر همدیگر را ملاحظه و تکریم کنند و ... که همه نشانه‌های پرواداری است، باید بندگی کنند یعنی جز در برابر خدا سر خم نکنند، چاپلوسی سایر بندگان را نکنند، چشم به دست بندگان خدا نداشته باشند، نگاهشان به خدا و متعالی باشد و به سمت مقصد حرکت کنند.

پیامبر(ص) طی ماه رمضان از نسیم بهاری لطیف‌تر می‌شدند

این محقق و استاد دانشگاه در خصوص «احسان» نیز عنوان کرد: طی ماه رمضان احسان باید در انسان ظهور پیدا کند در برخی از اخبار هست که پیامبر اکرم (ص) طی ماه رمضان از نسیم بهاری نیز لطیف‌تر می‌شد. وی تشریح کرد: باید لطافت وجودی در انسان دیده شود، نشانه انسان تربیت یافته در منطق قرآن و معصومین(ع) لطافت وجودی است. امیرالمومنین(ع) تعبیری دارد که می‌فرماید باید غلظت‌های انسان لطیف شود و ستبری‌های وجود انسان نازک شود. روزه بهترین روش است که این اتفاق رخ دهد بنابراین ما یک انسان مطلوب، نقشه راه و برای آن نقشه راه روش‌هایی داریم که یکی از آن روش‌ها روزه‌داری ماه مبارک رمضان است.

مدیر گروه نهج‌البلاغه دانشکده علوم حدیث، در پاسخ به این سؤال که اگر چنین حالاتی تاکنون برای روزه‌دار حاصل نشده چه باید بکند، گفت: اگر حاصل نشده در چند روز باقی‌مانده باید تلاش کنیم که هر مقدار می‌توان با نقشه راه و جهت‌گیری حرکت کنیم. وی ابتدای این نقشه راه برای آغاز را گام گذاشتن در مسیر تقوا و پرواداری دانست و اظهار کرد: مهم‌ترین مسئله این است که انسان حرمت نگهدار باشد و از اینجا شروع کند که باید حرمت خودم، زمین، آسمان، طبیعت، دوستان و ... را حفظ کنم. این نشانه‌های پرواداری است و کار سختی هم نیست انسان حتی اگر با حفظ و محقق کردن یکی از این حقوق آغاز کند، یک قدم به جلو نهاده است.

منبع:ایکنا